Vali Serdengeçti’den, Su Verimliliği Uyarısı

Hayatımızın vazgeçilmezi olan su çok kıymetli bir kaynak olup özellikle kurak geçen dönemlerde tasarruf büyük önem taşımaktadır.

Kurum ve kuruluşlarımız tarafından uygulanması önemli görülen ve su verimliliğinin ’azalt - değiştir - yeniden kullan’ stratejileri ile uyumlu olarak sağlanması için bazı tedbirler alınmıştır.

Vali Serdengeçti imzasıyla su kaynaklarının kullanımında azami tasarrufun sağlanması için kamu kurum ve kuruluşlarına gönderilen yazılı talimatta yer alan önemli başlıklar arasında:

• YEŞİL ALANLARIN SULANMASINDA DAMLA SULAMA SİSTEMLERİNİN KULLANILMASI: Sulamada su kayıplarını en aza indirmek için damla sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması hedefleniyor.
• SIZINTILARIN ÖNLENMESİ: Su borularındaki sızıntıların düzenli olarak kontrol edilmesi ve onarılması isteniyor.
• SULAMA SAATLERİNİN DÜZENLENMESİ: Özellikle öğle saatlerinde sulama yapmanın önlenmesi ve sulama saatlerinin yeniden düzenlenmesi öngörülüyor.
• SU TÜKETİMİNİN AZALTILMASI İÇİN FARKINDALIK ÇALIŞMALARI: Vatandaşların su tasarrufu konusunda bilinçlendirilmesi için çeşitli etkinlikler düzenlenmesi planlanıyor.
• KAMU BİNALARINDA SU TASARRUFU UYGULAMALARI: Kamu binalarında su tasarrufu sağlayan armatürlerin kullanılması ve su kullanım alışkanlıklarının değiştirilmesi hedefleniyor.

Vali Serdengeçti, yaptığı açıklamada; “Su, hayatımızın vazgeçilmezi. Ancak bilinçsiz kullanımla hızla tükenebilen bir kaynak. Bu nedenle, tüm vatandaşlarımızdan ve kurumlarımızdan su tasarrufu konusunda duyarlı olmalarını bekliyoruz.” dedi.

Vali Serdengeçti’nin talimatının ayrıntıları şöyle:

“Küresel ölçekte yaşanan iklim krizi, yaşadığımız dünyada değişen iklim koşullarına bağlı olarak çeşitli risklerle (aşırı kuraklık, fırtına, sel vb...) karşı karşıya gelmemizi sağlamaktadır. Yapılan araştırmalarda 2024 yılı Mayıs ayının, 1940 yılından beri en sıcak Mayıs ayı olduğu tespit edilmiştir.

Ülkemizin Akdeniz Havzası’nda, yani iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin yoğun olarak hissedildiği bölgede yer aldığı düşünüldüğünde, gelecekte ülkemizde daha sık, şiddetli ve uzun süreli kuraklıklar, sıcak hava dalgaları, orman yangınları, su kıtlığı gibi olumsuz durumların yaşanması beklenmektedir.

Ülkemizde yılda 1.323 m³ kişi başı kullanılabilir su miktarı ile uluslararası göstergelere göre su stresi altındaki bölgeler arasında yer aldığından su kaynaklarımızın verimli kullanılmaması halinde 2050 yılından itibaren su sıkıntısı yaşayan ülkeler arasında yer alacağımız öngörülmektedir.

İklim değişikliğinin su kaynakları üzerinde oluşturduğu olumsuz etki nedeniyle beklenen kuraklık ve su kıtlığı riskine karşı su verimliliğinin yaygınlaştırılması, su kaynaklarının sürdürülebilirliğinin sağlanması, yaz döneminde sıcaklıkların ve buharlaşmanın daha da artacağı yağışların azalacağı ve sulama sezonunda olunması itibarıyla tarımsal sulama başta olmak üzere her türlü su talebinin yoğunlaşacağı dikkate alındığında, suyun verimli kullanılmasında 3 önemli strateji olan:

1- Kullanılan su miktarının çeşitli yöntemlerle azaltılarak israfın önüne geçilmesi,

2- Binalarda yağmur suyu hasadı ve gri su kullanım sistemleri kullanılarak suyun yeniden kullanılmasının sağlanması,

3- Suyu israf eden ekipmanların veya yöntemlerin, suyu verimli şekilde kullanılan ekipmanlarla değiştirilmesi adımlarının uygulanması büyük öneme sahiptir.

Bu kapsamda, ticarethaneler / işletmeler, kamu binaları, haneler vb. özel ve tüzel kişiliğe haiz yerlerde uygulayabileceğimiz su verimliliğinin ‘azalt-değiştir-yeniden kullan’ stratejileri ile uyumlu olarak alınabilecek olan başlıca tedbirler aşağıya çıkartılmıştır.

• Araç yıkama işletmelerinde su kullanımının kontrol altına alınması, araçların mümkünse akan su yerine kova ve fırça yardımı ile yıkanması,
• Park, bahçe, cami vb. kamuya açık alanlarda suyun boşa akmasının önlenmesi için kontrollerin sağlanması,
• Park, bahçe, site vb. alanlarda bulunan süs havuzlarının doldurulmasında kontrollü su kullanımının ve suyun çevriminin sağlanması,
• Sulama işlemlerinin buharlaşmanın az olacağı sabahın erken saatlerinde ya da akşam yapılması,
• Peyzaj (kurakçıl peyzaj) düzenlemelerinin çok su tüketen bitkiler yerine kuraklığa dayanıklı, az su isteyen bitkilerden yapılması,
• Basınçlı duş başlığı, tasarruflu musluk ucu aparatı (perlatör), sensörlü musluk, tasarruflu rezervuar gibi su verimliliği sağlayan cihaz ve ekipmanların ticarethaneler/işletmeler, kamu binaları, haneler vb. özel ve tüzel kişiliğe haiz yerlerde kullanılması,
• Yaz döneminde suyun yoğun olarak kullanıldığı turizm tesislerinde tuvalet, lavabo ve banyolarda sızıntıların onarılması, düzenli bakım yapılması; su tasarrufu sağlayan cihaz ve ekipmanların tercih edilmesi; temizlik işlerinde su verimliliği sağlayan yöntemlerin kullanılması,
• Endüstriyel işletmelerde tesis içinde ve/veya proseslerde kullanılan nispeten temiz suların altyapı değişikliği gerektirmeyen alanlarda yeniden kullanılması,
• OSB şebekelerinde ve tesis içi hatlarda sızıntıların önlenmesi ve su kullanımlarının kayıt altına alınarak düzenli olarak izlenmesi
• Tarımda gece sulamasına ağırlık verilmesi ve sulama zaman aralıklarına özen gösterilmesi, basınçlı sulama sistemlerinin tercih edilmesi,
• İklim değişikliği etkileri, suyun verimli kullanılmasının önemi ve gerekliliği konularında vatandaşın farkındalığının artırılmasına yönelik çalışmalar yürütülmesi; kentsel, tarımsal, endüstriyel ve bireysel kullanımlarda su verimliliği sağlayan yöntemlere ilişkin www.suverimliligi.gov.tr/kurumsal-kimlik/ adresinde yer alan bilgilendirici afişlerin kurum ve kuruluşların hizmet birimlerindeki bina ve kat girişleri, asansör, tuvalet, mutfak, lavabo gibi ortak kullanım alanlarına kalıcı olacak şekilde asılması,
• Lavabo ve eviyelerde 6 lt/dk’yı, duşlarda ise 8 lt/dk’yı geçmeyecek şekilde musluk veya batarya ve sensörlü musluklar kullanılması,
• Tuvaletlerde küçük hacimli rezervuarlar kullanılması ve her sifon çekiminde maksimum 4 litre su kullanan modellerin tercih edilmesi,
• Az su kullanımı için muslukların altındaki vanaların bir miktar kısılması,
• Duş esnasında sabun kullanırken, el ve yüz yıkarken, tıraş olurken ve diş fırçalarken musluğun açık bırakılmaması,
• Çamaşır makinelerinin tam dolu bir şekilde çalıştırılması ve mümkün olduğunca elde yıkama yapılmaması,
• Bulaşık makinesi kullanıldığında elde yıkamaya kıyasla 2,5 kat daha az enerji ve 3,5 kat daha az (35 litreye karşılık yaklaşık 10 litre) su kullandığımızdan mümkün olduğunca elde bulaşık yıkama işleminin yapılmaması ve bulaşık makinesinde yıkama işlem daha uzun sürse de yıkama başına %45’e kadar enerji tasarrufu sağlayacak olan ‘eco’ programının kullanılması,
• Klozet rezervuarında kullanılacak su hacmini azaltmak için, gerekli şamandıra ayarının yapılması veya rezervuara 1,5 litrelik su şişesi gibi ekipmanların konulması,
• Sebze ve meyvelerin akar musluk yerine su dolu kapta yıkanması,
• Halılar ve balkonların tasarruflu yöntemlerle temizlenmesi, mümkünse sadece silinmesi veya koruyucu örtüler kullanılması,
• Yağmur esnasında bina çatısından ve çevresinden boşa akan suyun toplanması, depolanmasını sağlayan yağmur suyu hasadı sistemlerine geçilebilmesi için gerekli olan maliyet analizleri yapılmalı, geri ödeme süreleri de dikkate alınarak bu sisteme geçilmesi halinde; depolanan yağmur suyunun ihtiyaç duyulan su miktarına göre tuvalet rezervuarları, temizlik, yeşil alan sulaması, araç yıkama, iç mekan ısıtma, endüstrilerde proses suyu vb. olmak üzere çeşitli alanlarda kullanılması,
• Geleneksel sulama sistemlerinin yerine damla sulama veya akıllı sulama sistemleriyle değiştirilmesi sağlanmalıdır."

Vali Serdengeçti, söz konusu tedbirlerin ve bölgeye özgü alınması gereken ilave önlemlerin uygulanması, talimatta anılan tedbirler konusunda çalışan personellerin bilgilendirilmesi, kuraklık ve su kıtlığı ile mücadele kapsamında kurumlar arasında iş birliğinin sağlanması hususunda gerekli hassasiyetin gösterilmesini istedi.