Topal Osman Ağa

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Babası Hacı Mehmet Efendi, Annesi Zeynep Hanım olup ailesi ticaret ile uğraşmakta idi. 1912 yılında Balkan Savaşı başladığına Osman Ağa ticaret işi ile uğraşmakta idi, babası askerlik bedelini ödemesine rağmen O gönüllü birlik oluşturarak savaşa katıldı. Savaşta göstermiş olduğu başarılarından dolayı Yarbaylık rütbesine kadar yükseldi. Bu savaşlarda sağ dizinden yaralanarak Gazi unvanını aldı. Giresun’a döndükten sonra 1. Dünya Savaşı’na katılmış, Batum ve Harşit çayında Ruslara karşı savaşarak, Rusların Harşit çayını geçmelerini engelleyerek Tirebolu’nun işgalini önlemiştir.

Mondros Mütarekesi’nden sonra Belediye Başkanı olmuş, uzun yıllar beraber yaşayan Ermeni ve Rum işgalci çetelerinin belini gönüllüler kurarak kırmıştır. Bu Rum ve Ermeni işgalci çeteler, Osmanlı hükümetine Osman Ağa’yı şikâyet ederek hakkında tutuklama kararı çıkarttırmışlar, bunun üzerine Osman Ağa, Şebinkarahisar bölgesine yerleşmiş.

8 Mayıs 1919 tarihinde Yunan Kızılhaç heyetini taşıyan bir Yunan gemisi Giresun’a gelir. Heyet 11Mayıs 1919 tarihinde Taşkışla’ya (şimdiki Ticaret Lisesi) beyaz renkli Yunan Kızılhaç Bayrağı’nı asar, 5 Haziran 1919 tarihinde ise Pontus Bayrağı’nı asarlar. Bu olaylar üzerine Osman Ağa, harekete geçerek arkadaşları ile birlikte işgalcilerin bayraklarını indirip, yerlerine Türk bayrağını asarlar.

Osmanlı hükümeti tarafından affedilen Osman Ağa; İzmir ilinin Yunanlılar tarafından işgal edilmesi üzerine, 17 Mayıs 1919 tarihinde Giresun’da büyük bir miting düzenleyerek işgalci devletleri ve göz yumanları protesto etmiştir.

29 Mayıs 1919 tarihinde Havza’da Mustafa Kemal Atatürk ile gizlice buluşmuş. Bu buluşmadan sonra Atatürk’ten aldığı emirler doğrultusunda hareket etmiş, ayrıca bu emirler kendisine güç verdiği için daha rahat hareket etmeye başlamış.

Erzurum Kongresi’ne Dr. Ali Naci Duyduk ve İbrahim Hamdi Bey’i temsilci olarak göndermiş. Giresun Askerlik Şubesi Başkanı Hüseyin Avni Alparslan ve Jandarma Komutanı Hamdi Bey ile anlaşarak, Eylül 1920’de Giresun gençlerinden oluşan ‘GİRESUN GÖNÜLLÜLER TABURU’nu kurmuştur.

Kurulan bu tabur ilk önce Ermeni saldırılarında görev almış. 12 Kasım 1920’de Osman Ağa Mustafa Kemal Atatürk ile tekrar buluşmuş, Atatürk’ün korunması içi önce yanındaki 10 kişiyi, daha sonrada Giresun’dan topladığı 100 kişilik muhafız gurubunu Ankara göndermiş. Bu şekilde Atatürk’ün ilk muhafız birliği Giresunlulardan kurulmuş.

Giresun’da ‘Gedikkaya’ isimli bir gazete çıkartarak, Milletin milli şuurunun oluşmasını sağlamaya çalışmış. Bu çalışmaları art niyetli kişiler tarafından engellenmeye çalışılmış.

Giresun Müdafa-i Milliye Başkanı ve Belediye Başkanı sıfatıyla Kasım 1920’de Ankara’ya gitmiş, gerekli emirleri aldıktan sonra Giresun’a dönerek, 12 Ocak 1921 tarihinde 42. ve 47. Gönüllü Alayları’nın kurulması çalışmalarını başlatmış.

Mart 1921’deki Koçgiri ayaklanması Topal Osman Ağa komutasındaki 47. Gönüllü Alayı’nın büyük katkıları ile bastırılmıştır. Çorum-Merzifon-Tokat ve Samsun havalisinde Rum ve Ermeni çetelerini tamamen kaldıran Osman Ağa , komutasındaki Gönüllü Alayı ile birlikte Sakarya Savaşı’na katılmıştır. Bu savaşta 42. Alay, Tirebolulu Binbaşı Hüseyin Avni Bey komutasında büyük kahramanlıklar göstermiştir, Taşlıtepe sırtlarını kanlarının son damlasına kadar savunmuşlar. Bu Alay’ın tamamını şehit veren Osman Ağa, Mangaltepe sırtlarında büyük kahramanlıklar göstermiştir.

27 Mart 1923 tarihinde, bir gün evvel TBMM’de Mustafa Kemal Paşa’yla ağır şekilde tartışan ve karşılıklı silah çekme noktasına gelen ikinci gurup liderlerinden Trabzon Milletvekili Ali Şükrü Bey’i evine davet etti ve orada adamlarıyla birlikte boğarak öldürdü, ardından da Çankaya sırtlarında boş bir tarlaya gömdü. Üzerinden yoğunlaşan şüpheler üzerine Mustafa Kemal’in kişisel muhalefetine rağmen TBMM tarafından hakkında yakalama emri çıkartıldı. Mustafa Kemal, Başbakan Rauf Orbay’a; “Topal Osman’ın çok tehlikeli bir adam olduğunu” belirterek bu yüzden yakalama işinin kendi muhafız taburuna bırakılmasını ve Jandarma’nın bu işe karışmamasını istedi.

Bu olayın ardından Ankara’da, Ayrancı Bağları’nda bir bağ evinde kıstırılan Topal Osman çatışmaya girdi ve yaralı olarak teslim oldu. Ancak Mustafa Kemal’in, Muhafız Taburu Komutanı İsmail Hakkı Paşa tarafından olay yerinde tabancayla vurularak infaz edildi.

Mezarı, Giresun Kalesi’ndedir.

KRONOLOJİK OLARAK TOPAL OSMAN

• 1884 Yılında Giresun’un Hacıhüseyin Mahallesi’nde doğdu.
• Ekim 1912 yılında Balkan Harbi’ne gönüllü katıldı. Sağ dizinden yaralanarak sakat kaldı ve ‘TOPAL’ lakabı ile anılmaya başlandı.
• Aralık 1913 yılında İstanbul’dan Giresun’a döndü.
• 30 Kasım 1915’te gönüllü olarak Doğu Cephesi’nde Ruslara karşı savaştı.
• Şubat 1918’de Giresun Belediye Başkanı oldu.
• Şubat 1919’da Muhafazai Hukuk-u Milliye Cemiyeti Giresun Şubesi’ni kurdu.
• Nisan 1919’da İstanbul Hükümeti’nce hakkında tutuklama emri çıkarıldı, tutuklamadan kurtulmak için Keşap ve Şebinkarahisar yöresine çekildi.
• 29 Mayıs 1919’da Atatürk ile Osman Ağa; Samsun’un Havza İlçesi’nde gizli olarak buluştular. Osman Ağa ve arkadaşları, 5 Haziran 1919’da Pontusçu Rumlar’ın Giresun’daki Rum Mektebi’ne astıkları Pontus Bayrağı’nı indirdiler.
• 8 Temmuz 1919’da Osman Ağa hakkındaki tutuklama kararı Padişah Vahdettin tarafından kaldırıldı.
• Temmuz 1919’da Osman Ağa, Giresun’a geri döndü, yeniden Belediye Başkanı ve Muhafazai Hukuk-u Milliye Cemiyeti Başkanı oldu.
• Temmuz 1919’da Osman Ağa’ya, Kaymakam Baki Bey başarısız bir suikast düzenledi.
• Şubat 1920’de ‘GEDİKKAYA GAZETESİ’ni yayınlamaya başladı.
• Eylül 1920’de Giresunlu gönüllüler Doğu’daki Ermeni harekâtını bastırmak üzere Kars’a gittiler.
• 12 Kasım 1920’de Osman Ağa ve Giresun Uşakları Ankara’da Atatürk’ün muhafızlığına başladılar.
• Nisan ve Mayıs 1921’de Osman Ağa ve 47. Gönüllü Alayı’nın Koçgiri isyanını bastırmaları; Zara, Niksar, Kavak ve Merzifon yöresindeki Pontusçu Rumların direnişini kırmıştır.
• 5 Ağustos 1921’de Osman Ağa komutasındaki 47.Giresun Gönüllü Alayı Ankara’ya geldi.
• Ağustos 1922’de 42. ve 47. Giresun Gönüllü Alayları Başkomutanlık, Sakarya Meydan Muharebesi’ne katıldılar.
• Ocak 1923’te Osman Ağa Giresun’a geldi.
• Mart 1923′ te Osman Ağa Ankara’ya döndü.
• 2 Nisan 1923, Osman Ağa’nın ölümü.
• Nisan 1923 Osman Ağa’nın, Giresun Kalesi’ne gömülmesi.
• Mart 1925’te Osman Ağa’nın naaşı anıt mezara taşınmıştır.

TANIKLARIN AĞZINDAN TOPAL OSMAN AĞA

Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a gönderilmesine sebep olan kişi. (Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Rum ve Ermeni çetelerine verdiği zarardan dolayı.)

Topal Osman hakkında bazı yazarlar olumsuz yazmakla beraber, yaşadığı dönemde kendisiyle yakın temasta olan sivil ve askeri zevatın anılarında ve yazdıkları raporlar bu görüşleri yalanlamaktadır.

Kâzım Karabekir (30.03.1945), Doğu Cephesi Komutanı, 1. T.B.M.M.’de Edirne Milletvekili: “Celalettin Arif (1. T.B.M.M.’de Erzurum Milletvekili ve 1. Başkanı) ve taraftarı 40 imzalı sahte bir telgrafla ile Mustafa Kemal Paşa’yı tehdit etmişler. (…) Mustafa Kemal’in durumu çok zayıflamıştı. Kendisine destek olacak bir kuvvet, Topal Osman’ı ve kuvvetlerini gönderdim.”

İsmet İnönü: “Karadenizli milli kuvvetlerin başında Osman Ağa isminde bir kumandan bulunuyordu. Bunlar Karadeniz’den, Giresun’dan gelmişlerdi. Bir askeri kuvvet olarak hemen bütün muharebelere sevk olundular. Muhaberelere iştirak ettiler, kahramanca cansiperane çalıştılar. Muharebelerden sonra çok itibarlı ve fedakâr bir milis kuvveti oldular!”

Tunalı Hilmi Bey (1. T.B.M.M.’de Bolu Milletvekili): “Giresun’un gösterdiği fedakârlık, cüret, kahramanlık ve cesaret kalbimi sevinçle doldurdu!”

Dr. Zeynelabidin (Abidin) Atak (1. T.B.M.M.’de Lâzistan Milletvekili): “Giresun’un gösterdiği fedakârlık; Osmanlı ve İslam tarihinde altın kalemle yazılacak işlerdir.”

Hasan İzzettin Dinamo: “Giresun’da Batı Anadolu’da Yunanlılara tuz, ekmek ve ak teslim bayrağı götüren eşrafın tersine, direnme gücünün başına hep Giresun eşraf ve zenginleri geçti. Müdafa-i Hukuk Derneği’nin başkanı olarak da Osman Ağa seçildi.”